«Μου ήρθε αναπάντεχα η πρόταση να ετοιμάσω μια νέα έκδοση της διακήρυξης του γενικού συμβουλίου της Διεθνούς για τον Εμφύλιο πόλεμο στη Γαλλία και να τη συνοδεύσω με μια εισαγωγή. Γι' αυτό δεν μπορώ εδώ να θίξω παρά μόνο σύντομα τα πιο ουσιώδη σημεία.
Στη μεγαλύτερη εργασία που αναφέρω πιο πάνω προτάσσω τις δυο συντομότερες διακηρύξεις του γενικού συμβουλίου για το γαλλο-πρωσικό πόλεμο. Πρώτα απ' όλα, γιατί στον Εμφύλιο πόλεμο παραπέμπεται ο αναγνώστης στη δεύτερη διακήρυξη, που η ίδια με τη σειρά της δεν μπορεί να κατανοηθεί ολότελα χωρίς την πρώτη. Μα και γιατί οι δυο αυτές διακηρύξεις, που τις είχε συντάξει επίσης ο Μαρξ, είναι κι αυτές, όχι λιγότερο από τον Εμφύλιο πόλεμο, εξαιρετικά παραδείγματα για το αξιοθαύμαστο χάρισμα του συγγραφέα, που πρώτη φορά είχε διαπιστωθεί στη 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, να συλλαμβάνει καθαρά το χαρακτήρα, τη σημασία και τις αναγκαίες συνέπειες των μεγάλων ιστορικών γεγονότων, τον καιρό που τα γεγονότα αυτά ξετυλίγονται ακόμα μπρος στα μάτια μας ή που μόλις έχουν τελειώσει. Και τέλος, γιατί εμείς στη Γερμανία υποφέρουμε ακόμη και σήμερα από τις συνέπειες των γεγονότων εκείνων, που τις προείπε ο Μαρξ.
Ή μήπως δε συνέβηκε εκείνο που λέει η πρώτη διακήρυξη, ότι αν ο αμυντικός πόλεμος της Γερμανίας ενάντια στον Λουδοβίκο Βοναπάρτη εκφυλιστεί σε καταχτητικό πόλεμο ενάντια στο γαλλικό λαό, όλες οι συμφορές που βρήκαν τη Γερμανία ύστερα από τους λεγόμενους απελευθερωτικούς πολέμους θα ξαναζωντάνευαν πάλι με καινούργια ένταση; Μήπως δεν είχαμε άλλα είκοσι χρόνια κυριαρχίας του Βίσμαρκ, και αντί για τους διωγμούς των δημαγωγών δεν είχαμε τον έκτακτο νόμο και το κυνήγημα των σοσιαλιστών με την ίδια αστυνομική αυθαιρεσία, με την ίδια ακριβώς φριχτή ερμηνεία του νόμου;»Από τον πρόλογο του Φρίντριχ Ένγκελς
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία
Καρλ Μαρξ
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία
Πρόλογος: Φρίντριχ Ένγκελς
Σχήμα: 14Χ21
Σελίδες: 112
Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή