Έργο ενός από τους τελευταίους οικουμενικούς στοχαστές, κριτική επισκόπηση της νεότερης φιλοσοφίας (από τον Hegel και τον Nietzsche ώς τον Adorno και τον Heidegger), αντιπαράθεση της θεωρίας της επικοινωνιακής δράσης με τα κυριότερα ρεύματα της σύγχρονης σκέψης (Derrida, Bataille, Foucault, Kαστοριάδης, Luhmann), ο Φιλοσοφικός λόγος της νεωτερικότητας παραμένει η πιο σφαιρική και συστηματική συμβολή στο κεντρικό αυτό θέμα του τέλους του αιώνα μας.
 
Νεωτερικότητα και Μεταμοντέρνο, Διαφωτισμός και Μεταϊστορία: το πλέγμα που σκιαγραφούν αυτοί οι διάσημοι πλέον όροι σημαδεύει την αυτοεικόνα του ευρωπαϊκού – αμερικανικού πολιτισμού και την όλο και πιο επίμονα εξορκιζόμενη υπέρβασή του. Φαινόμενα που σφράγισαν τους νεότερους χρόνους, όπως η δημοκρατία και το φυσικό δίκαιο, η πολιτική οικονομία και η κριτική της, ο εξορθολογισμός του κράτους, της κοινωνίας και της καθημερινής ζωής, η διαλεκτική ατόμου και κοινωνίας, η αυξανόμενη απόσταση μεταξύ γνώσης και πίστης, η αυτονόμηση των πεδίων της επιστήμης, της ηθικής και της αισθητικής, βρίσκονται σήμερα, μετά από αλεπάλληλες κρίσεις και μετασχηματισμούς, στο στόχαστρο της «μεταμοντέρνας» αμφισβήτησης. Στη διαμάχη για τη φύση της νεωτερικότητας και το ξεπέρασμά της, που ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με πρωτεργάτη τον Habermas, φωτίζεται επομένως μια ολόκληρη εποχή και αναζητούνται οι πιθανές προεκτάσεις της.
Οι δώδεκα πανεπιστημιακές παραδόσεις που συνθέτουν το πολυσυζητημένο αυτό έργο αναφέρονται σε ένα ευρύτατο γνωστικό πεδίο (από τις κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες ώς τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνική θεωρία) και επιβεβαιώνουν την κομβική θέση του συγγραφέα στον σύγχρονο διεθνή στοχασμό. Δίνοντας το θεωρητικό περίγραμμα της νεότερης εποχής, ο Χάμπερμας ανατρέχει στις φιλοσοφικές πηγές του νεωτερικού προτάγματος και της «μεταμοντέρνας» αμφισβήτησής του. Τα έργα του Χέγκελ, των αριστερών και δεξιών εγελιανών, του Σίλλερ, του Μαρξ, του Νίτσε, του Χάιντεγγερ και των στοχαστών της «Σχολής της Φρανκφούρτης» παρουσιάζονται έτσι ως ανταποκρίσεις στις ιδέες του Διαφωτισμού και στις διαδικασίες εξορθολογισμού και εκσυγχρονισμού που αναπτύχθηκαν κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Στη συνέχεια ο Χάμπερμας προβαίνει σε μια συστηματική παρουσίαση και κριτική σύγχρονων στοχαστών, όπως οι Μπατάιγ, Φουκώ, Ντερριντά, Καστοριάδης, Λούμαν, για να υποδείξει μια διαφορετική απάντηση στις συγκρούσεις και τις εντάσεις της εποχής μας, εμπνευσμένη από τη δική του θεωρία της επικοινωνιακής δράσης.
 
O Jürgen Habermas γεννήθηκε το 1929 στο Ντύσσελντορφ. Σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία, ψυχολογία, γερμανική φιλολογία και οικονομικά στα πανεπιστήμια του Γκαίτινγκεν, της Ζυρίχης και της Βόννης και έλαβε την υφηγεσία του από το Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ. Στο μεταξύ εργάστηκε ως βοηθός-ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας της Φρανκφούρτης, υπό τη διεύθυνση του Χορκχάιμερ και του Αντόρνο. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και, ως τακτικός καθηγητής φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας, στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, απ’ όπου παραιτήθηκε για να γίνει συνδιευθυντής του νεοσύστατου «Ινστιτούτου Max Planck για τη διερεύνηση συνθηκών ζωής του επιστημονικού-τεχνικού κόσμου» στο Στάρνμπεργκ της Βαυαρίας και να επανέλθει αργότερα ως επίτιμος καθηγητής φιλοσοφίας. Έχει διδάξει επίσης ως φιλοξενούμενος καθηγητής και έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ και έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία. Είναι ευρύτερα γνωστός ως εκπρόσωπος της δεύτερης γενιάς της Κριτικής Θεωρίας και ως ενεργός διανοούμενος με αξιοσημείωτες παρεμβάσεις σε δημόσια και διεθνή ζητήματα: Das Absolute und die Geschichte. Von der Zwiespältigkeit in Schellings Denken (1954), Student und Politik. Eine soziologische Untersuchung zum politischen Bewußtsein Frankfurter Studenten (μαζί με τους L. v. Friedeburg, Ch. Oehler και F. Weltz, 1961), Strukturwandel der Öffentlichkeit. Untersuchungen zu einer Kategorie der bürgerlichen Gesellschaft (1962), Theorie und Praxis. Sozialphilosophische Studien (1963), Erkenntnis und Interesse (1968), Technik und Wissenschaft als “Ideologie“ (1968), Protestbewegung und Hochschulreform (1969), Zur Logik der Sozialwissenschaften (1967), Theorie der Gesellschaft oder Sozialtechnologie. Was leistet die Systemforschung? (μαζί με τον Niklas Luhmann, 1971), Philosophisch-politische Profile (1971), Kultur und Kritik (1973), Legitimationsprobleme im Spätkapitalismus (1973), Zur Rekonstruktion des Historischen Materialismus (1976), Politik, Kunst, Religion. Essays über zeitgenössische Philosophen (1978), Theorie des kommunikativen Handelns, τόμ. 1: Handlungsrationalität und gesellschaftliche Rationalisierung, τόμ. 2: Zur Kritik der funktionalistischen Vernunft (1981), Kleine politische Schriften I–IV (1981), Moralbewußtsein und kommunikatives Handeln (1983), Vorstudien und Ergänzungen zur Theorie des kommunikativen Handelns (1984), Die neue Unübersichtlichkeit. Kleine Politische Schriften V (1985), Der philosophische Diskurs der Moderne (1985), Eine Art Schadensabwicklung. Kleine Politische Schriften VI (1987), Nachmetaphysisches Denken. Philosophische Aufsätze (1988), Die nachholende Revolution. Kleine politische Schriften VII (1990), Die Moderne – Ein unvollendetes Projekt. Philosophisch-politische Aufsätze (1990), Erläuterungen zur Diskursethik (1991), Texte und Kontexte (1991), Vergangenheit als Zukunft? Das alte Deutschland im neuen Europa? Ein Gespräch mit Michael Haller (1991), Faktizität und Geltung. Beiträge zur Diskurstheorie des Rechts und des demokratischen Rechtsstaates (1992), Die Normalität einer Berliner Republik. Kleine Politische Schriften VIII (1995), Die Einbeziehung des Anderen. Studien zur politischen Theorie (1996), Vom sinnlichen Eindruck zum symbolischen Ausdruck. Philosophische Essays (1997), Die postnationale Konstellation. Politische Essays (1998), Wahrheit und Rechtfertigung. Philosophische Aufsätze (1999), Zeit der Übergänge. Kleine Politische Schriften (2001), Die Zukunft der menschlichen Natur. Auf dem Weg zu einer liberalen Eugenik? (2001), Kommunikatives Handeln und detranszendentalisierte Vernunft (2001), Der gespaltene Westen. Kleine politische Schriften X (2004), Zwischen Naturalismus und Religion. Philosophische Aufsätze (2005), Ach, Europa. Kleine politische Schriften XI (2008), Philosophische Texte, 5 τόμοι, 2009), Zur Verfassung Europas. Ein Essay (2011), Nachmetaphysisches Denken II. Aufsätze und Repliken (2012), Im Sog der Technokratie. Kleine politische Schriften XII (2013).