Διατρέχοντας απ’ άκρη σ’ άκρη την ήπειρο, από τη δυτική Ευρώπη μέχρι τη Ρωσία και τα Βαλκάνια (και μάλιστα με ασυνήθιστα πυκνές αναφορές στην Ελλάδα), ο Μαζάουερ δείχνει την εμπλοκή της σε μια αμφίρροπη πάλη ανάμεσα στην ανεκτικότητα και τη φυλετική εξόντωση, τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες και τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό, το φορτισμένο παρελθόν και το άδηλο μέλλον μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αδιάκοπη εξέλιξη.
 
Η Ευρώπη στον εικοστό αιώνα δεν ήταν η φυσική πατρίδα της ελευθερίας και της δημοκρατίας, αλλά μάλλον ένα εφιαλτικό εργαστήρι κοινωνικού και πολιτικού πειραματισμού. Εκεί κατέλυσε και ανάπλασε πολλές φορές τον εαυτό της μέσα από τον πόλεμο, την επανάσταση, τον οικονομικό και ιδεολογικό ανταγωνισμό. Ο φασισμός και ο κομμουνισμός εκδηλώθηκαν έτσι ως εναλλακτικές λύσεις απέναντι στη δημοκρατία και προσέλκυσαν διανοούμενους και μάζες χάρη στους ριζικούς τρόπους με τους οποίους αντιμετώπιζαν τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. Μέχρι το 1940 οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είχαν απογοητευτεί από τη δημοκρατική διακυβέρνηση και το μέλλον της Ευρώπης ήταν στα χέρια του Χίτλερ. Μόνο η ήττα της ναζιστικής Νέας Τάξης έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στη δημοκρατία, ενώ η υπεροχή του καπιταλισμού απέναντι στον κομμουνισμό εξασφάλισε το θρίαμβό της το 1989.
H Σκοτεινή ήπειρος είναι μια πυκνή επισκόπηση της ευρωπαϊκής ιστορίας, όπου παρουσιάζονται ανάγλυφα οι κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές εξελίξεις από το 1919 ώς το 1997. Aποτολμώντας να φωτίσει σκοτεινές περιοχές αυτής της ιστορίας και να αμφισβητήσει πολλά από τα μέχρι τώρα δεδομένα της, ο συγγραφέας επανερμηνεύει τις ευρωπαϊκές εμπειρίες της επανάστασης, του πολέμου και του ολοκληρωτισμού και αναρωτιέται για την εμβέλεια και την προοπτική της δημοκρατίας. Παρά την επιστημονική μεθοδολογία της, η μελέτη αυτή δεν αποφεύγει διόλου τα κρίσιμα ηθικά και πολιτικά ζητήματα που συνδέονται με την τραυματική μνήμη και τις μετέωρες επαγγελίες της Eυρώπης. Ένα πρόσθετο ενδιαφέρον του βιβλίου είναι η ιδιαίτερη προσοχή που δίνει στην Eλλάδα και ο ρόλος που της αναγνωρίζει στις εξελίξεις, πράγμα ασυνήθιστο για τέτοιου είδους σφαιρικές θεωρήσεις της ευρωπαϊκής ιστορίας.
 
Έγραψαν για το βιβλίο
 
Εντυπωσιάστηκα από τη Σκοτεινή Ήπειρο του Μαρκ Μαζάουερ. Όποιος φαντάζεται ακόμη την ιστορία της Ευρώπης σαν τον θρίαμβο του φιλελευθερισμού και της δημοκρατίας θα πρέπει να διαβάσει αυτή τη ζοφερή επισκόπηση της Ευρώπης του εικοστού αιώνα ως λίκνου της βαρβαρότητας.
 
ERIC HOBSBAWM, New Statesman