Το "Πρόσωπο και το ιερό" είναι πολεμικό κείμενο. Στρέφεται με ένταση εναντίον της ιδέας του προσώπου και κυρίως εναντίον της σύνδεσης του ανθρώπινου προσώπου με το ιερό. Υπάρχει πράγματι κάτι ιερό στον άνθρωπο, δέχεται και η Βέιλ, αλλά αυτό δεν είναι το πρόσωπο, ιερό στον άνθρωπο είναι το απρόσωπο, και μόνο αυτό. Μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει ανεπίγνωστα, στο βάθος της καρδιάς του, η προσδοκία του καλού. Η ιερότητα του ανθρώπου είναι ακριβώς η επιθυμία να μην του κάνουν κακό, το παράπονο όταν του κάνουν κακό, και η προσδοκία να του κάνουν καλό. Στη μακρά ιστορία του κακού, οι αναρίθμητοι άνθρωποι που έχουν βασανιστεί από τους κάθε λογής ισχυρούς, οι τσαλαπατημένοι άνθρωποι, οι σκλάβοι, αυτή την επιθυμία και προσδοκία δεν μπορούν πάντα να την εκφράσουν. Μένει ωστόσο ανεξάλειπτα ζωντανή, ένας αλάλητος στεναγμός, μια ανεκφώνητη διαμαρτυρία. Αντηχεί μέσα τους αδιάκοπα η βουβή κραυγή "γιατί μου κάνετε κακό;". Ο αλάλητος στεναγμός των αδικημένων, το ψέλλισμά τους, η βουβή κραυγή της οδυνηρής έκπληξής τους όταν τους κάνουν κακό, τίποτε από όλα αυτά δεν έχει προσωπικά χαρακτηριστικά. Αυτή η απρόσωπη, βουβή διαμαρτυρία ενάντια στο κακό, αξεχώριστα με την ανεπίγνωστη προσδοκία του καλού, αυτό είναι το ιερό!
Η Σιμόν Βέιλ γεννήθηκε το 1909 σ' ένα προάστιο του Παρισιού από γονείς Ισραηλίτες και το 1931 αποφοίτησε από την Ecole Normale Superieure με δίπλωμα καθηγήτριας της φιλοσοφίας. Κάτοχος μιας ευρύτατης μάθησης και με κύριο μέλημα της την ανθρώπινη κατάσταση, ανέπτυξε, παράλληλα με τη συγγραφική της δραστηριότητα, ενεργό κοινωνική δράση. Έτσι εντάσσεται στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα της Πουάρ που άρχισε το 1932. Προικισμένη με σπάνια ευφυΐα κι οξυδέρκεια ανησυχούσε για την όλο και αυξανόμενη κυριαρχία της γραφειοκρατικής μηχανής του κράτους στην οποία διέβλεπε τον κίνδυνο μιας νέας μορφής καταπίεσης κοινωνικής πάνω στο άτομο.
Για να γνωρίσει στην πράξη τους όρους της εργασίας και τα κάθε φύσης προβλήματα της τάξης των εργαζομένων χειρωνακτικά, αλλά και από την έμφυτη διάθεσή της να συμμετέχει στη δυστυχία των λιγότερο ευνοημένων κοινωνικά, η Σιμόν Βέιλ εγκατέλειψε το 1934 την καθηγητική της έδρα για να εργαστεί ως απλή εργάτρια εργοστασίου. Καρπός της εμπειρίας της αυτής είναι το βιβλίο "Η εργατική κατάσταση" που, μαζί με την ημερολογιακή καταγραφή της επίπονης θητείας της στη ζωή του εργοστασίου, αποτελεί το ηθικό και φιλοσοφικό της συμπέρασμα. Τα γεγονότα της εποχής και το πάσχισμά της για την υπόθεση του ανθρώπου την κράτησαν πάντα στο κέντρο της διαμάχης. Παράλληλα η Σιμόν Βέιλ έζησε μια εσωτερική δραματική πορεία στην αναζήτηση της αλήθειας που την οδήγησε σε εκπληκτικές εμπειρίες μυστικής ενάργειας.
Αν και μεγάλωσε σε αγνωστικιστικό περιβάλλον και διέτρεξε, φιλοσοφικά και πολιτικά, μια συνειδητή επαναστατική περίοδο, δέχτηκε ταπεινόφρονα τις εσωτερικές αποκαλύψεις που διεύρυναν την σκέψη της από πανανθρώπινες σε παν-κοσμικές διαστάσεις. Πρόσφυγας πολέμου, πρώτα στη Μασσαλία, μετά στη Νέα Υόρκη, τελευταία στις τάξεις των ελεύθερων Γάλλων στο Λονδίνο, κατέγραψε με ακρίβεια και απόλυτη ειλικρίνεια την ανθρώπινη κατάσταση, όπως της την έδινε πλέον η νέα, χριστοκεντρική προοπτική της.
Από την εποχή εκείνη χρονολογούνται η ιδιαίτερη εμβάθυνση της επάνω στην ελληνική σκέψη και οι δυνατές διαισθήσεις της για την αποστολή του ελληνικού στοχασμού ως προεργασία για τον "ερχόμενον λόγον".
Άλλα συγγράμματά της είναι: "Προχριστιανικές διαισθήσεις", "Τετράδια", "Καταπίεση και ελευθερία", "Η ελληνική πηγή", "Η αναμονή του Θεού", "Η υπερφυσική γνώση", "Σωσμένη Βενετία" (τραγωδία μισοτελειωμένη, "Το ρίζωμα" και άλλα.
"Το ρίζωμα" γράφτηκε απ' την Σιμόν Βέιλ το 1943, λίγο πριν το θάνατό της σ' ένα σανατόριο στην Αγγλία. Έτσι το βιβλίο αυτό, που είναι μια διακήρυξη των καθηκόντων της κοινωνίας απέναντι στο ανθρώπινο πλάσμα, στην πλήρωση των ψυχικών και φυσικών αναγκών του, πήρε τη θέση της πνευματικής της διαθήκης. Τα έξοχα δοκιμιακά της μελετήματα δεν είναι γι' αυτό λιγότερο η πνευματική της διαθήκη, όπως και κάθε άλλη της μαρτυρία.
Ο Άλμπερ Καμύ, ειδικά για τη σημασία του "Ριζώματος", έγραψε τα χαρακτηριστικά: "Μου είναι αδύνατον να φανταστώ μιαν αναγέννηση για την Ευρώπη που να μην έχει υπ' υπόψη τα αιτήματα αυτά, όπως τα προσδιόρισε η Σιμόν Βέιλ.
Το πρόσωπο και το ιερό
- Simone Weil
Το πρόσωπο και το ιερό
Μετάφραση και Επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης
Σχήμα: 21Χ14
Σελίδες: 88
Χρονολογία έκδοσης: Ιούνιος 2018
Εκδόσεις Πόλις